Πνευμονολογικό

Ο βήχας, η δύσπνοια και το θωρακικό άλγος είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα του αναπνευστικού. Νοσήματα όπως το βρογχικό άσθμα, η χρόνια βρογχίτιδα, το εμφύσημα και ο καρκίνος του πνεύμονα, αποτελούν σύγχρονα κοινωνικο-ιατρικά προβλήματα. Ο Πνευμονολόγος καλείται να αντιμετωπίσει τους ασθενείς που πάσχουν από αυτά τα νοσήματα. Επιπλέον, ο πνεύμονας συμμετέχει συχνά στη κλινική εικόνα πολλών άλλων εξωπνευμονικών νοσημάτων όπως στη καρδιακή ανεπάρκεια, στα ρευματικά νοσήματα, στις νευρομυϊκές παθήσεις κ.ά.

Στα εξωτερικά ιατρεία ο ασθενής αξιολογείται, υποβάλλεται στις ενδεδειγμένες εξετάσεις και είτε εισάγεται στην Κλινική για περαιτέρω διερεύνηση και θεραπεία (αν πρόκειται για κάτι επείγον ή σοβαρό), είτε δίνεται θεραπευτική αγωγή και οδηγίες για το σπίτι.

Όταν η κατάσταση του ασθενούς είναι σοβαρή ή όταν χρειάζεται περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο που δεν μπορεί να γίνει σε εξωτερική βάση, εισάγεται για νοσηλεία. Ο ασθενής μελετάται και παρακολουθείται κλινικά κάθε μέρα, ακόμη και τις αργίες, καθώς και εργαστηριακά όπως και όταν κρίνεται απαραίτητο. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ είναι σε συνεχή 24ωρη ετοιμότητα και μπορεί να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε ιατρικό συμβάν. Στη δυνατότητα αυτή συμβάλει και η υψηλού επιπέδου Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), στελεχωμένη από έμπειρους γιατρούς και με υψηλού επιπέδου τεχνολογική υποστήριξη. Επισημαίνεται ακόμη ότι οι γιατροί του Τμήματος μας έχουν ειδική εμπειρία στην αξιολόγηση και θεραπεία ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Στις περιπτώσεις αυτές ο χειρισμός των ασθενών γίνεται σε συνεργασία με το Ογκολογικό συμβούλιο της κλινικής.

Η βρογχοσκόπηση είναι η πιο γνωστή επεμβατική πνευμονολογική πράξη. Μπορεί να είναι διαγνωστική ή/και θεραπευτική. Στη διάρκεια της βρογχοσκόπησης, εκτός από τα πιο γνωστά (λήψη βιοψιών βρόγχου, λεμφαδένων, πνεύμονα, κλπ), μπορεί να γίνει θεραπεία με λέιζερ, τοποθέτηση stent στους αεραγωγούς, ενδοβρογχικό υπερηχογράφημα (το περίφημο EBUS), ανοσοφθορισμός (χρήσιμος στην πρώιμη διάγνωση ενδοβρογχικών βλαβών) κ.ά. Οι γιατροί του τμήματος διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Στα πλαίσια του Ιατρείου Βρογχικού Άσθματος γίνονται, μαζί με διάφορες άλλες εξετάσεις και εφ’ όσον κριθεί απαραίτητο και οι αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες (Prick-Tests). Σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωσή του άσθματος.

Το σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών-υποπνοιών στον ύπνο έχει μεγάλο ιατρικό και κοινωνικό ενδιαφέρον. Είναι αρκετά διαδεδομένο στο γενικό πληθυσμό, υπολογίζεται ότι το 6% των ενηλίκων πάσχει από αυτό και στη μεγάλη πλειοψηφία τους δεν το γνωρίζουν. Όλο και περισσότερες παθήσεις ή καταστάσεις ανακαλύπτεται ότι σχετίζονται με αυτό (παχυσαρκία, αρτηριακή υπέρταση, καρδιακή ισχαιμική νόσος, κλπ). Η μελέτη και η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών είναι αντικείμενο της Πνευμονολογίας και το τμήμα διαθέτει πολύχρονη πείρα στη διαχείρισή τους.

Η διακοπή καπνίσματος είναι απολύτως επιβεβλημένη, ειδικά σε ασθενείς με νοσήματα του αναπνευστικού και καρδιαγγειακού συστήματος. Η επιτυχημένη διακοπή του καπνίσματος, όπως έχει φανεί όμως από μελέτες, απαιτεί να γίνεται σε ειδικά οργανωμένα κέντρα όπως είναι το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος της Ευρωκλινικής.

Χαρακτηρίζει την σύγχρονη Πνευμονολογία και της δίνει ένα αέρα μοναδικότητας στα πλαίσια της Ιατρικής. Στόχος του εργαστηρίου είναι να παράσχει εξειδικευμένες υπηρεσίες στον ασθενή με αναπνευστική νόσο και γι’ αυτό ακριβώς η βοήθειά του είναι ανεκτίμητη.

Το Βρογχολογικό εργαστήριο της Ευρωκλινικής Αθηνών έχει οργανωθεί σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα και είναι ένα από τα πληρέστερα της Ελλάδος. Σε αυτό γίνονται:

• Βρογχοσκόπηση με εύκαμπτο βρογχοσκόπιο, διαγνωστική ή θεραπευτική.
• Όταν ο γιατρός κρίνει απαραίτητο, είναι δυνατόν να ληφθούν βιοψίες από λεμφαδένες του μεσοθωρακίου ή από πνευμονικές βλάβες είτε με διαβρογχική βιοψία με βελόνα μέσα από βρογχοσκόπιο (σχεδόν στα τυφλά, υπολογίζοντας το σημείο της βλάβης), είτε με την καθοδήγηση του Ενδοβρογχικού Υπερήχου (EBUS). Η μέθοδος αυτή δίνει πληρέστερα και ασφαλέστερα αποτελέσματα, έτσι ώστε να τίθεται διάγνωση σε ποσοστό άνω του 92% των περιπτώσεων. Βιοψία περιφερικών βλαβών του πνεύμονα μπορεί να γίνει και μέσα από το βρογχοσκόπιο, με την καθοδήγηση ακτινοσκόπησης. Με τις μεθόδους αυτές δίνεται λύση σε διαγνωστικά προβλήματα που αλλιώς θα απαιτούσαν μεσοθωρακοσκόπηση ή θωρακοτομή, δηλαδή χειρουργική πράξη με αναπόφευκτα μεγαλύτερη νοσηρότητα και πολύ μεγαλύτερο κόστος νοσηλείας, Η ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ήταν η πρώτη Κλινική στην Ελλάδα και το 3ο Νοσηλευτικό Ίδρυμα στην Ευρώπη που προμηθεύτηκε, στο τέλος του 2004 το σύστημα EBUS.
• Laser και ηλεκτροκαυτηρίαση μέσω του βρογχοσκοπίου. Είναι δυο μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να «ανοίξουμε» βρόγχους που έχουν στενέψει από διάφορες παθολογίες (πχ. καρκίνος του πνεύμονα) ή να αντιμετωπίσουμε ενδοβρογχικές αιμορραγίες.
• Τοποθέτηση ενδοβρογχικού stent μέσω βρογχοσκοπίου. Είναι μια άλλη μέθοδος για να κρατηθεί ανοικτός ένας στενωμένος βρόγχος.
• Χρήση argon μέσω του βρογχοσκοπίου, για τον έλεγχο αιμορραγιών που έχουν προκληθεί από διάφορα αίτια και κυρίως τριχοειδικού τύπου.
• Ανοσοφθορισμός μέσω του βρογχοσκοπίου. Είναι μια καινούργια μέθοδος πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα.
• Βρογχοσκόπηση με το βρογχοσκόπιο ΝΒΙ (Narrow Band Imaging). Είναι ένα νέου τύπου βρογχοσκόπιο, με ειδικό μήκος κύματος, που μπορεί να εντοπίσει την παθολογική πορεία και διαπλοκή των επιφανειακών βρογχικών αγγείων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να συμβάλλει στη πρώιμη διάγνωση καρκινικών βλαβών.
• Όλες οι μέθοδοι που αναφέρθηκαν πιο πριν, γίνονται κυρίως χρησιμοποιώντας εύκαμπτα βρογχοσκόπια. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις, απαιτείται η χρήση άκαμπτου βρογχοσκοπίου, δηλ. ενός μεταλλικού σωλήνα μέσω του οποίου μπορούμε να τοποθετήσουμε ενδοβρογχικά stents ή να κάνουμε laser. Η ιατρική ομάδα του τμήματος είναι εκπαιδευμένη στη χρήση και αυτού του βρογχοσκοπίου.

Συνοψίζοντας, το Βρογχολογικό Εργαστήριο είναι η εργαλειοθήκη που περιέχει τα εξειδικευμένα και αποτελεσματικά εργαλεία του σύγχρονου Πνευμονολόγου τα οποία τον καθιστούν απαραίτητο και αναντικατάστατο στην διάγνωση και αντιμετώπιση των αναπνευστικών νοσημάτων.

Το εργαστήριο μας είναι εξοπλισμένο με ένα από τα καλύτερα συστήματα ελέγχου της λειτουργικότητας του αναπνευστικού.

Οι μετρήσεις των διαφόρων παραμέτρων της αναπνοής είναι απαραίτητες σχεδόν σε όλες τις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και θεωρούνται κομβικές για τη διάγνωση και παρακολούθησή τους. Είναι επίσης απαραίτητες στη προεγχειρητική εκτίμηση ασθενών που θα υποβληθούν σε χειρουργεία πνεύμονα, καρδιάς, κοιλιάς κ.ά. Με λίγα λόγια προσδιορίζουν το πόσο καλά λειτουργεί το αναπνευστικό.

• Η Σπιρομέτρηση-Καμπύλη Ροής Όγκου, αποτελεί την πιο γνωστή από αυτές τις εξετάσεις. Είναι απαραίτητη στην διάγνωση και παρακολούθηση των ασθενών με «αποφρακτικού τύπου» νοσήματα των πνευμόνων, όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή ΧΑΠ (έτσι ονομάζονται σήμερα η Χρόνια Βρογχίτιδα και το Εμφύσημα) καθώς και το Βρογχικό Άσθμα. Είναι επίσης απαραίτητη στην διερεύνηση και παρακολούθηση των ασθενών με «περιοριστικού τύπου» πνευμονικά νοσήματα (πχ ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, σαρκοείδωση).
• Ο Προσδιορισμός της Διαχυτικής Ικανότητας των Πνευμόνων (ή απλά Διάχυση), Απαραίτητη εξέταση κυρίως στα «περιοριστικού τύπου» πνευμονικά νοσήματα.
• Η Πληθυσμογραφία, αποτελεί μία σημαντική εξέταση στην διερεύνηση και παρακολούθηση «αποφρακτικών» και «περιοριστικών» πνευμονικών νοσημάτων.
• Η εκτίμηση της Μυϊκής Ισχύoς των Αναπνευστικών Μυών. Είναι μία εξέταση που δεν χρησιμοποιείται συχνά, αλλά είναι χρήσιμη στην εκτίμηση της πιθανής προσβολής του πνεύμονα στα νευρομυϊκά νοσήματα.

Γίνονται με την παρακέντηση περιφερικής αρτηρίας, συνήθως της βραχιονίου αρτηρίας. Είναι απαραίτητα σε διάφορες παθήσεις και παθολογικές καταστάσεις (όχι μόνο πνευμονολογικού ενδιαφέροντος), όταν για παράδειγμα χρειάζεται να μετρηθεί το οξυγόνο, το διοξείδιο του άνθρακα και άλλες παράμετροι στο αρτηριακό αίμα.

Με ένα ειδικό οξύμετρο που έχει μεγάλη μνήμη, καταγράφεται αναίμακτα ο κορεσμός του οξυγόνου στο αίμα, όλη την νύκτα. Η πτώση του οξυγόνου στον ύπνο θεωρείται πολύ σημαντική και είναι ενδεικτική σοβαρών διαταραχών του αναπνευστικού.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών-υποπνοιών στον ύπνο (ΣΑΥΥ) είναι μια συχνή παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από επεισόδια διακοπής ή ελάττωσης της αναπνοής στον ύπνο, συνοδεύεται δε συχνά από ροχαλητό και κακής ποιότητας ύπνο. Οι επιπτώσεις του ΣΑΥΥ στη ζωή του ασθενούς μπορεί να είναι άμεσες (π.χ. αρρυθμίες, αγγειακό εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο), έμμεσες την επόμενη ημέρα (π.χ. υπνηλία, αίσθημα κούρασης, μειωμένη εγρήγορση), αλλά και απώτερες (αρτηριακή υπέρταση, αγγειακή εγκεφαλική ή καρδιακή νόσο, ενδοκρινολογικά προβλήματα, διαταραχές της συμπεριφοράς και της σεξουαλικότητας, κατάθλιψη κ.ά.). Οι άνθρωποι που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό είναι συνήθως άνδρες μέσης ηλικίας και παχύσαρκοι.

Η κλινική υποψία του συνδρόμου τίθεται από το ιστορικό του ασθενούς και επιβεβαιώνεται με την παθολογική μελέτη ύπνου που ονομάζεται Πολυϋπνογραφία.

Στο εργαστήριο της ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ η μελέτη ύπνου είναι παρακολου-θούμενη (τύπου Ι), η οποία θεωρείται η καλύτερη μέθοδος για τη διερεύνηση των διαταραχών αυτών και γίνεται από έμπειρους τεχνικούς. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει και στο σπίτι του ασθενούς με φορητή συσκευή (μη παρακολουθούμενη πολυϋπνογραφία, τύπου ΙΙ).

Την μελέτη την ελέγχει, την εκτιμά και την γνωματεύει πνευμονολόγος με πείρα στο αντικείμενο.

Η Δοκιμασία Καρδιοπνευμονικής Άσκησης είναι μια δυναμική εξέταση στη διάρκεια της οποίας καταγράφονται ταυτόχρονα καρδιολογικές, αναπνευστικές και μεταβολικές παράμετροι. Η ταυτόχρονη καταγραφή είναι πολύ χρήσιμη γιατί δίνει στο γιατρό συνδυασμένες πληροφορίες, έτσι ώστε να μπορέσει να θέσει με μεγαλύτερη ασφάλεια τη διάγνωσή του και να παρακολουθήσει καλύτερα τον ασθενή του.
Η εξέταση γίνεται στο Εργαστήριο της Εργοσπιρομετρίας της ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, σε κυλιόμενο τάπητα (δηλ. όπως το απλό test κοπώσεως), παρουσία Πνευμονολόγου και Καρδιολόγου.

Μερικές από τις ενδείξεις της εξέτασης: δύσπνοια αδιευκρίνιστης αιτιολογίας, νοσήματα των Πνευμόνων (π.χ. εκτίμηση της ικανότητας για άσκηση και της ένδειξης για Οξυγονοθεραπεία στην Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και στις Διάμεσες Πνευμονοπάθειες), νοσήματα της Καρδιάς (π.χ. Στεφανιαία Νόσος, Μυοκαρδιο-πάθειες, Βαλβιδοπάθειες), προεγχειρητική λειτουργική εκτίμηση ασθενών υποψήφιων για πνευμονεκτομή (π.χ. λόγω καρκίνου του πνεύμονα) κ.ά.

Νεότατη διαγνωστική μέθοδος που έχει και αυτή τη θέση της στη φαρέτρα των πνευμονολογικών εργαστηριακών εξετάσεων. Απεικονίζει στην οθόνη υπολογιστή αυτό που ο γιατρός ακούει με τα ακουστικά του από τον θώρακα, δηλ. τις ηχητικές δονήσεις του αέρα που παράγονται από την αναπνοή. Οι ήχοι αυτοί συλλέγεται από υπερευαίσθητα μικρόφωνα που τοποθετούνται στην πλάτη του εξεταζόμενου.

Η εξέταση είναι απλή, χωρίς ακτινοβολία και μπορεί να βοηθήσει στην εντόπιση ανατομικών και λειτουργικών ανωμαλιών των πνευμόνων και να παρακολουθήσει την εξέλιξή τους. Έχει ένδειξη κυρίως σε εφήβους, εγκύους και για τον έλεγχο της βατότητας των αεραγωγών μετά από διαθερμία ή laser ή τοποθέτησης ενδοβρογχικού stent.