Σύγχρονες τεχνικές αντιμετώπισης

Κήλη του κοιλιακού τοιχώματος είναι μια αρκετά συχνή πάθηση κατά την οποία ένα εσωτερικό όργανο προβάλλει από κάποιο εξασθενημένο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος. Αυτή η προβολή μπορεί να αφορά ιστούς, όπως το λίπος, ή όργανα που βρίσκονται μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα. Συνήθως, το περιεχόμενο της κήλης, ή ορθότερα, του κηλικού σάκου αφορά τμήμα του εντέρου, που είναι αρκετά ευκίνητο ενδοκοιλιακό όργανο. Σπανιότερα, ο κηλικός σάκος μπορεί να περιέχει άλλα όργανα όπως η ουροδόχος κύστη ή η σκωληκοειδής απόφυση. Για την εξασθένηση του σημείου από το οποίο προβάλει η κήλη συνήθως οφείλεται η εκ γενετής κατασκευή του πάσχοντος. Παράγοντες όπως έντονη άσκηση, άρση βαρών, χρόνιος ή έντονος βήχας, δυσκοιλιότητα, εγκυμοσύνη και παχυσαρκία επιδρούν συμπληρωματικά στην δημιουργία της εξαιτίας της αύξησης της πίεσης που δέχονται τα κοιλιακά τοιχώματα εκ των έσω. Επιπλέον, κήλη μπορεί να δημιουργηθεί και στην περιοχή της ουλής τραύματος προηγούμενης χειρουργικής επέμβασης (μετεγχειρητική κήλη).

Κήλη μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκες και άντρες. Μπορεί να εμφανιστεί με την γέννηση ή σε κάποια στιγμή στη ζωή μας, αλλά δεν βελτιώνεται με το χρόνο ούτε υπάρχει πιθανότητα κάποια στιγμή να εξαφανιστεί. Αντίθετα, μια παραμελημένη κήλη μπορεί μέχρι και να στοιχίσει τη ζωή στον ασθενή.

Μια κήλη αναγνωρίζεται συνήθως εύκολα. Μια προεξοχή σαν μπαλόνι στην περιοχή του ομφαλού (ομφαλοκήλη), μεταξύ στέρνου και ομφαλού (επιγαστρική κήλη), στην βουβωνική χώρα (βουβωνοκήλη/μηροκήλη) ή γύρω από παλαιά χειρουργική ουλή (μετεγχειρητική κήλη), πρέπει να μας οδηγήσει στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, ακόμα και αν δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα. Πόνος στην περιοχή της κήλης, σκληρή διόγκωση που δεν «μπαινοβγαίνει» ελεύθερα στην κοιλία ως συνήθως, ερυθρότητα του δέρματος πάνω από την κήλη και πυρετός, είναι μερικά από τα συμπτώματα που θα οδηγήσουν τον ασθενή άμεσα στο χειρουργείο, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με όλα τα προβλήματα που προκύπτουν από το επείγον της κατάστασής του. Μια κήλη, λοιπόν, πρέπει να αντιμετωπίζεται μόλις διαγιγνώσκεται και η θεραπεία είναι η χειρουργική αντιμετώπιση.

Οι κλασσικές μέθοδοι αποκατάστασης αφορούν το κλείσιμο του χάσματος του κοιλιακού τοιχώματος από το οποίο προβάλλει η κήλη με διάφορες τεχνικές συρραφής. Η εξέλιξη, όμως, της βιοϊατρικής τεχνολογίας μας έχει δώσει υλικά απολύτως αποδεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό, η χρήση των οποίων στην χειρουργική των κηλών οδήγησε στις «χωρίς τάση» (tension-free) τεχνικές. Με τις τεχνικές αυτές, το χάσμα στο κοιλιακό τοίχωμα καλύπτεται από ειδικά πλέγματα που εμποδίζουν την προβολή της κήλης και του περιεχομένου της προς τα έξω. Οι τεχνικές αποκατάστασης «χωρίς τάση» έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα της ελάττωσης του μετεγχειρητικού πόνου σε σχέση με τις κλασσικές μεθόδους και έχουν κερδίσει την προτίμηση των περισσοτέρων Χειρουργών τις τελευταίες δεκαετίες.

Με την εισαγωγή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής στην καθημερινή πράξη στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές γνώρισαν μια ραγδαία ανάπτυξη, τόσο από πλευράς υλικοτεχνικής υποδομής όσο και από πλευράς ανάπτυξης της χειρουργικής δεξιότητας. Η θεαματική εξέλιξη στην τεχνολογία της καταγραφής και επεξεργασίας της εικόνας, των τεχνικών μέσων και εργαλείων ενδοσκοπικής προσπέλασης και πρόσφατα η εφαρμογή της ρομποτικής τεχνολογίας οδήγησαν βαθμιαία σε μια διεύρυνση των ενδείξεων για λαπαροσκοπική αντιμετώπιση, οι οποίες πλέον αφορούν όλο και περισσότερες συνήθεις, χειρουργικά αντιμετωπιζόμενες παθήσεις. Ο σκεπτικισμός και η καχυποψία ως προς την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής παλαιοτέρων γενεών χειρουργών έχει ήδη παγκοσμίως ξεπεραστεί και οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αποτελούν πλέον ισχυρό σύμμαχο του ασθενούς και του σύγχρονου Χειρουργού.

Η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος κερδίζει όλο και περισσότερο την προτίμηση Χειρουργών και ασθενών, καθώς υπάρχουν πλέον πολυάριθμες διεθνείς μελέτες που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά της. Η ακόμα μεγαλύτερη ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου λόγω της αποφυγής της χειρουργικής τομής, η γρηγορότερη κινητοποίηση του ασθενούς και η ελάττωση του κινδύνου λοιμώξεων είναι μερικά από τα πλεονεκτήματα που καθιστούν την ενδοσκοπική προσέγγιση όλο και περισσότερο δημοφιλή. Το αυξημένο κόστος του λαπαροσκοπικού εξοπλισμού, το οποίο καλύπτεται πλήρως από τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία, αντισταθμίζεται από το μικρότερο κόστος της συντομότερης νοσηλείας και της γρηγορότερης επανόδου των ασθενών στην εργασία τους.

Η τεχνική της λαπαροσκόπησης έχει το πλεονέκτημα της προσέγγισης της πάσχουσας περιοχής ή οργάνου της κοιλιάς χωρίς χειρουργική τομή. Η κοιλιά γεμίζει με αδρανές αέριο για να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος εργασίας και από 3-4 μικρές τρύπες στο δέρμα (μικρότερες από 1 εκ.) εισέρχονται μέσα στην κοιλιά η οπτική συσκευή (φακός βιντεοκάμερας) και τα λαπαροσκοπικά εργαλεία. Για την αντιμετώπιση μιας κήλης, εντοπίζεται και προετοιμάζεται κατάλληλα η πάσχουσα περιοχή ενώ ο Χειρουργός έχει συνολική εικόνα του εσωτερικού της κοιλιάς. Έτσι μπορεί να εντοπίσει πιθανά άλλα προβλήματα (πχ μια μικρότερη κήλη σε άλλο σημείο) που δεν ήταν εμφανή ή δεν είχαν εμφανίσει ακόμη συμπτώματα. Από μία οπή του δέρματος εισάγεται τυλιγμένο το ειδικό πλέγμα και μέσα στην κοιλιά ξεδιπλώνεται, τοποθετείται έτσι ώστε να καλύπτει το χάσμα της κήλης και στερεώνεται στη θέση του με ειδικά αδρανή μεταλλικά ή πλαστικά κλιπς. Στη συνέχεια αδειάζει η κοιλιά από το αέριο και κλείνονται οι τρύπες στο δέρμα με ράμματα ή ειδική κόλλα. Λίγες ώρες μετά το χειρουργείο ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί πλήρως και να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια ή την επόμενη ημέρα, ενώ σε λίγες εβδομάδες μπορεί να επιστρέψει σε πλήρη σωματική άσκηση. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ξανά ότι ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και πλήρως αντιμετωπίσιμος με απλά παυσίπονα.

Στις αρχές της δεκαετίας μας υπήρχε η πεποίθηση ότι η λαπαροσκοπική χειρουργική έχει κυρίως θέση στην αποκατάσταση πολλαπλών κηλών ταυτόχρονα στον ίδιο ασθενή ή στην αποκατάσταση υποτροπιάζουσας (ξαναεμφανιζόμενης) κήλης. Χειρουργικοί Οργανισμοί διεθνούς κύρους συστήνουν, πλέον, όλο και περισσότερο την λαπαροσκοπική προσέγγιση, βασιζόμενοι στα αποτελέσματα εμπεριστατωμένων μελετών που αποδεικνύουν οφέλη της.

Επειδή, όμως, ο οργανισμός κάθε ασθενούς έχει τις ιδιαιτερότητές του, δεν είναι δυνατόν η ίδια θεραπευτική προσέγγιση να ταιριάζει σε όλους. Υπάρχουν καταστάσεις όπως πολλά προηγούμενα χειρουργεία στην κοιλιά του ίδιου ασθενούς που δυσκολεύουν την λαπαροσκοπική προσέγγιση ή αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα που απαγορεύουν την χορήγηση αναισθησίας στον ασθενή. Η τελική απόφαση του τρόπου αντιμετώπισης μιας κήλης λαμβάνεται από κοινού, από τον ασθενή και τον θεράποντα ιατρό με πρώτο και κύριο κριτήριο την ασφάλεια για τον ασθενή.