Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένας λείος, λευκός, μαλακός ιστός ο οποίος επικαλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες των οστών και επιτρέπει την ομαλή κύληση μεταξύ τους, άρα και την ομαλή και ανώδυνη κίνηση στην άρθρωση. Στο ακόλουθο άρθρο θα αναλυθούν οι βλάβες που δημιουργούνται στους χόνδρους του γόνατος, οι λεγόμενες χόνδρινες βλάβες, αλλά και οι τρόποι αντιμετώπισής τους.

Χόνδρινες βλάβες γόνατος: Τι είναι;

Με τον όρο «χόνδρινες βλάβες» εννοούμε τη φθορά του χόνδρου. Με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και τη διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή ανθρώπων όλων των ηλικιών σε αθλητικές δραστηριότητες, οι βλάβες του αρθρικού χόνδρου του γόνατος έχουν αποκτήσει ξεχωριστή θέση στην Αθλητιατρική. Η φθορά αυτή του αρθρικού χόνδρου μπορεί να συμβεί:

• μετά από κάποιον τραυματισμό (ταυτόχρονα με ρήξεις συνδέσμων, ρήξεις μηνίσκων ή και κατάγματα οστών)
• ως αποτέλεσμα προοδευτικής εκφύλισης (λόγω ηλικίας, αυτοάνοσων νοσημάτων, γενετικά προδιαθεσιακών παραγόντων)
• από άγνωστα-ιδιοπαθή αίτια (διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα)

Ο αρθρικός χόνδρος (όπως και ο νευρικός ιστός) είναι οι δύο μοναδικοί ιστοί του ανθρωπίνου σώματος, οι οποίοι μετά την καταστροφή τους δεν μπορούν να αναγεννηθούν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι όποιες βλάβες προκληθούν στους χόνδρους να είναι μόνιμες, μη αναστρέψιμες με φυσικό τρόπο και προοδευτικά επιδεινούμενες.

Ποια συμπτώματα παρουσιάζονται στις χόνδρινες βλάβες;

Ο πόνος, η δυσκαμψία, το πρήξιμο και η αύξηση της θερμοκρασίας της πάσχουσας άρθρωσης είναι τα βασικά συμπτώματα που συνοδεύουν μία χόνδρινη βλάβη. Όσο μεγαλύτερη είναι η βλάβη, τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα.

Πώς αντιμετωπίζονται;

Με την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στην επιστήμη της βιοτεχνολογίας και την παράλληλη εξέλιξη των MIS μεθόδων (Minimal Invasive Surgery-Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική) στην ειδικότητα της Ορθοπαιδικής και της Αθλητιατρικής, υπάρχει πλέον η δυνατότητα έγκαιρης και επιτυχούς αντιμετώπισης των χόνδρινων βλαβών, τουλάχιστον στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την έγκαιρη αντιμετώπισή τους, είναι σημαντικό να μην έχουν προλάβει να αποκτήσουν πολύ μεγάλες διαστάσεις, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε πλήρη καταστροφή της άρθρωσης με αποτέλεσμα να χρειαζόταν ολική αρθροπλαστική (δηλαδή την πλήρη αντικατάσταση του φθαρμένου γόνατος με μεταλλική πρόθεση).

Ποιες μέθοδοι υπάρχουν για τις χόνδρινες βλάβες;

Στην Ε’ Ορθοπαιδική Κλινική της Ευρωκλινικής Αθηνών, εφαρμόζουμε με επιτυχία, εδώ και αρκετά χρόνια, τις πλέον σύγχρονες και διεθνώς πιστοποιημένες μεθόδους χειρουργικής αποκατάστασης των χόνδρινων βλαβών, που εφαρμόζονται και στα μεγαλύτερα αθλητιατρικά κέντρα του εξωτερικού. Οι βασικότερες μέθοδοι που εφαρμόζονται στην πλειοψηφία των ασθενών που απευθύνονται στην Ευρωκλινική Αθηνών είναι:

• H αυτόλογη μεταμόσχευση οστεοχόνδρινων κυλίνδρων (αυτομεταμόσχευση χόνδρου-OATS)
• Η εφαρμογή βιομεμβράνης σε συνδυασμό με την τεχνική των μικροκαταγμάτων (microfractures)
• Η χρήση αυτόλογων αυξητικών παραγόντων (PRP) – πολυδύναμων βλαστοκυττάρων.

Είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για μία τέτοια επέμβαση;

Η μη έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος και η καθυστερημένη αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση μίας αρχικά διορθώσιμης μικρής βλάβης σε μία μη αντιμετωπίσιμη και καθολική βλάβη του χόνδρου.

Ο προσεκτικός προεγχειρητικός σχεδιασμός, αποτελεί βασική προϋπόθεση για ένα επιτυχημένο χειρουργικό αποτέλεσμα. Αρχικά, γίνεται λεπτομερής χαρτογράφηση του χόνδρου της πάσχουσας άρθρωσης με ειδικά πρωτόκολλα Μαγνητικής Τομογραφίας, ώστε να αποκτήσουμε τρισδιάστατη αντίληψη και εικόνα της χόνδρινης βλάβης μέσω ειδικού λογισμικού.

Ακολούθως, λαμβάνουμε υπόψιν επιπλέον παραμέτρους, όπως: το βάρος, η ηλικία του ασθενούς, η σωματοδομή του, ο άξονας του γόνατος, αλλά και συνήθειες όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα. Συνεπώς, καταλήγουμε στην ιδανική και εξατομικευμένη για κάθε ασθενή χειρουργική παρέμβαση, περιορίζοντας δραματικά την πιθανότητα αποτυχίας της επέμβασης.

Πώς γίνεται η επέμβαση;

Η αρθροσκόπηση της πάσχουσας άρθρωσης αποτελεί την πλέον ανώδυνη και αναίμακτη χειρουργική μέθοδο επιλογής. Μέσω δύο πολύ μικρών τομών, μεγέθους 5 χιλιοστών η κάθε μία, εισάγονται στο γόνατο μία μικροκάμερα πολύ υψηλής ανάλυσης (UHD) και τα ειδικά σχεδιασμένα μικροεργαλεία. Με τον τρόπο αυτό, χωρίς πόνο ή απώλεια αίματος, σχεδόν διαδερμικά, διενεργείται η χειρουργική επέμβαση.

Πόσο διαρκεί η επέμβαση;

Η εξειδίκευση και η εμπειρία που έχουμε αποκτήσει στην Ευρωκλική Αθηνών, ως αποτέλεσμα της πολυετούς και συστηματικής μας ενασχόλησης με το συγκεκριμένο είδος επεμβάσεων, μας επιτρέπει να διεκπεραιώνουμε τις περισσότερες εξ αυτών σε χρόνο 30-45 λεπτών κατά μέσο όρο.

Ποια είναι η μεταγχειρητική αποκατάσταση;

Ο ασθενής 3 ώρες μετά το χειρουργείο μπορεί να πάρει εξιτήριο από την κλινική, καθώς δεν αισθάνεται καθόλου πόνο. Πρέπει να χρησιμοποιεί ειδικό μηροκνημικό νάρθηκα και πατερίτσες – συνήθως για 30 μέρες- προκειμένου να προστατευτεί το χειρουργημένο σκέλος και να διασφαλιστεί το άριστο χειρουργικό και λειτουργικό αποτέλεσμα. Ο ασθενής ξεκινά άμεσα, από την 2η μετεγχειρητική ημέρα, ειδικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης και φυσιοθεραπείας. Η επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες είναι άμεση, ενώ στις αθλητικές συνήθως στους 3 με 6 μήνες, ανάλογα με το σημείο και την έκταση της πρωτοπαθούς βλάβης του χόνδρου.